Faust of het meisje? Hyperbolen & verontwaardiging bij Raisa Blommestijn

Sinds 24 januari jongstleden is Raisa Blommestijn niet langer presentator bij de omroep Ongehoord Nederland. Blommestijn nam stante pede ontslag en liet met een daverende tweet de deur achter zich in het slot vallen. Die tweet bekijken we even van dichtbij, want er gebeuren een paar fascinerende dingen in.

Het begint allemaal met het gesteld krijgen van een ultimatum – een laatste eis, waarvan de afwijzing leidt tot de uitvoering van een dreigement. Dat, zo stelt Blommestijn, is wat Karskens haar voorhield: dit of de gladiolen. Zo’n ‘ultimatum’ is wat in de literatuur een extreme case formulation (ECF) wordt genoemd, er is namelijk niets meer voorbij deze term (cf. Norrick, 2004). Karskens zelf zal hoogstwaarschijnlijk in termen van ‘keuze’ gedacht hebben te spreken: ‘Of je matigt je toon op X, of je stopt met presenteren.’ Blommestijn ziet dat anders. Dat ultimatum staat gelijk aan een ‘aanbod’, zegt ze. Ze zet er aanhalingstekens omheen, welbekende ironiemarkeerders. Ze bedoelt dus het tegenovergestelde, waarschijnlijk het (impliciete) bevel (‘gij zult per direct stoppen met Twitter’). En dat bevel is weer een poging tot censuur, en dat is weer hetzelfde als het verkopen van haar ziel. We zijn nu bij Faust, dat is duidelijk, maar wie is nu de duivel en wie is Greetje? Verwarrend.

Blommestijn schakelt over naar de conceptuele metafoor VRIJHEID=STRIJD, met termen als ‘verdedigen’, ‘vechten’, ‘strijd’ en ‘doodsteek’. Hier lijkt Blommestijn zich te spiegelen aan Jeanne d’Arc. Haar paard is een Citroën C1, haar zwaard is X, en vanaf nu zal ze vanuit haar auto verslag doen van haar volgende stappen (zie foto).

 

Er staat dan ook nogal wat op het spel. Dat blijkt ook wel uit de vele hyperbolen waarmee ze haar tweet kruidt: ‘per direct’, ‘niets minder’, ‘volledig haaks’, ‘absoluut niet’, ‘alles voor niets’, ‘allerbelangrijkst’, ‘niet voor niets’ en ‘dag en nacht’. Blommestijn is boos, en schakelt naar de overdrive. In de tussentijd vraagt ze haar volgers haar te steunen met een gift, want de knalpijp moet roken. ‘Steun mijn missie’ staat er in haar bio, met een handig linkje naar hoe de donaties gegireerd kunnen worden.

 Kortom, de gelijkschakeling van taaldaden (en de daarmee gepaard gaande drogreden), de voortgezette metafoor en de vele hyperbolen illustreren Blommestijns hevige verontwaardiging, culminerend in de belofte: ‘ik houd jullie op de hoogte.’ Dit wordt vervolgd, reken maar! Nu zit gramschap in haar DNA, want Raisa is wel vaker razend, gevoed als ze wordt door haar standpunten over Farmers Defense Force en de Oorlog in Oekraïne. De belofte van een volgende aflevering, de enscenering vanuit dat autootje en de huilende traan van de regen langs het venster zijn de krenten in een – het moet erkend – briljante mediastrategie. Blommestijn kent de regels van de socials. De volgende keer kijken we gegarandeerd weer: de combinatie van outrage en de blonde damsel in distress doet het waarschijnlijk goed bij de algoritmes.

Het zal niemand verbazen dat in de gewone media met gemonkel gereageerd is op de ophef bij ON. De jonge omroep reageerde zelf opmerkelijk kalm en hulde zich in een ongekende bedaardheid over het vertrek van de presentatrice: ‘we betreuren het’ en ‘we danken haar en wensen haar succes.’

 Het zal toch niet zo zijn dat ON plotseling MSM is geworden?

Literatuur:
Norrick, N. R. (2004). Hyperbole, extreme case formulation. Journal of Pragmatics, 36(9), 1727-1739.