Hoe overtuigend zijn 10 kilocalorieën?

Natuurlijk, het is gezonder om de trap te nemen in plaats van de lift. Maar ja, als je veel verdiepingen omhoog moet, kan dat nog best even duren en kan het ook best vermoeiend zijn; de lift is dan snel gekozen. Omdat mensen dus niet altijd de gezondste keuze maken (en met een wat meer sceptische blik zou je kunnen zeggen: omdat mensen dus niet altijd de voordeligste keuze qua energieverbruik maken) en de lift nemen in plaats van de trap, wordt traplopen op veel plekken gepromoot. Zowel werkgevers als organisaties als bijvoorbeeld het diabetesfonds (dat een aantal jaar de nationale traploopweek organiseerde) proberen mensen aan te sporen om de trap te nemen. Niet al die pogingen zullen voor alle ontvangers even goed werken.

Wachtend op de lift zag ik bijvoorbeeld deze tekst en afbeelding. 

De bedoeling daarvan is natuurlijk dat je als lezer denkt dat de trap misschien wel sneller is, omdat er geen wachttijd is, terwijl dat bij de lift wel vaak het geval is. De afbeelding bij de tekst moet dan waarschijnlijk nog verduidelijken dat dat de trap nemen goed is voor je hart, maar dat is alleen te begrijpen als je dat wel eens eerder gehoord hebt.  

Al overtuigender is de volgende boodschap (die niet op de begane grond te vinden was, maar pas ergens op de zevende verdieping):

Hoewel de afbeelding ook hier niet per se helpt (een ladder is wat anders dan een trap en de manier waarop de longen deels ingekleurd zijn is wat verontrustend), is de boodschap wel veelbelovend: er is gekozen voor een frame waarin de gevolgen van het gewenste gedrag worden benadrukt en die gevolgen zullen voor veel mensen overtuigend zijn. Het 'save electricity' bovenaan de banner is niet verder uitgewerkt in dit geval, maar de vraag is ook of dat een groot verschil zou maken voor de meeste lezers. De beloofde gevolgen klinken zo al gunstig genoeg. Toch neem ik nog niet dagelijks de trap als ik naar een wat hogere verdieping moet. En dat komt door een tekst die op de begane grond bij de trappen te vinden is: 

Met 1 minuut traplopen verbruik je dus (ook nog eens afhankelijk van gewicht en gender en dus waarschijnlijk in een relatief gunstig geval) 10 kcal. Tien kilocalorieën. Volgens het voedingscentrum bevat knäckebrod ('1 stuk (10 gram)') al 36 kcal. Dus als je drie minuten traploopt heb je nog geen stuk knäckebrod verbrand (laat staan een appel, want daar heb je ruim 7 minuten voor nodig; zelfs een enkel dropje red je niet in een minuut traplopen). En dus dringt de gedachte zich op dat het allemaal niet zoveel zoden aan de dijk zet, dat traplopen. 

Juist door die mate van detail wordt de boodschap voor sommige mensen minder overtuigend. Maar misschien zit dat er ook in dat drie minuten traplopen klinkt als een lange klim omdat het ook lastig in te schatten is hoeveel minuten je erover doet om op de juiste verdieping te komen. Het kan helpen als traplopen minder expliciet wordt gepresenteerd als een activiteit die je voor een bepaalde tijd zou moeten doen voor een bepaald effect en als er dus al eerder en misschien wel ongemerkter winst te halen is. Daar zijn verschillende voorbeelden van te vinden. Zo is er in het Verenigd Koninkrijk het initiatief om in trappenhuizen calorieënlabels te plaatsen met hoeveel calorieën die trap je oplevert. Daarnaast zijn er veel voorbeelden te vinden van trappen waarbij op elke trede de huidige stand in kcal wordt weergegeven. Het kan zijn dat het voor gebruikers dan meer voelt alsof elke trede verschil maakt, ook al is het maar een beetje. 

abcnews.go.com: bordje met 5.12kcal per floor

dub.uu.nl: traptreden in UMC Utrecht met calorieënbordjes