Peitho posts

O nlangs zagen we dat wat misschien het eerste leerboek is geweest voor de retorica, gebruik maakte van het voorbeeld van de kleine dappere man die de grote laffe aanviel. Dat voorbeeld, dat moest illustreren hoe je zou kunnen redeneren op basis van waarschijnlijkheid en onwaarschijnlijkheid, was fictief. Zo gek is dat niet: iedereen die wel eens een bepaalde redenering heeft moeten uitleggen, weet hoe handig het is om hypothetische voorbeelden te gebruiken. Zulke verzonnen voorbeelden hebben over het algemeen geen kenmerken die een lezer of luisteraar kunnen afleiden van datgene waarvan ze een voorbeeld moeten zijn. Daardoor kun je des te duidelijker aangeven wat de stappen in een denk- of argumentatieproces zijn. Je kunt bij de essentie blijven. Want wanneer ik wil uitleggen wat een hondenfluitje is en ter illustratie de uil van Minerva aanhaal, loop ik het risico dat de aandacht van mijn publiek zich richt op de politicus die deze vogel als troeteldier beschouwt. Wil ik het ondersc

  Als een zwakke, maar moedige man een pak slaag heeft gegeven aan een sterke, maar laffe man, en hem bovendien zijn mantel of iets anders heeft afgepakt: dan zal onvermijdelijk, wanneer hun zaak voor de rechtbank komt, geen van beide partijen de waarheid spreken. De laffe, sterke man kan wel zeggen dat hij het pak slaag heeft gekregen van de moedige zwakke man, maar hij moet beweren dat de laatste niet alleen was (anders wordt hij uitgelachen om zijn lafheid). De ander moet juist wél bewijzen dat ze elk van beiden alleen waren, en dan een beroep doen op het beruchte: “Hoe zou een zwakkeling als ik een kerel als hij te lijf zijn gegaan?” Zijn tegenstander zal natuurlijk zijn eigen lafheid niet toegeven maar een nieuwe leugen bedenken, die dan wellicht de tegenpartij het middel aan de hand zal doen om hem te weerleggen . Dit is een citaat uit wat volgens de traditie het oudste leerboek voor de retorica is. Helaas is het, zoals zoveel van onze antieke bronnen, niet bewaard gebleven. We

Zowel in ons werk als in ons privéleven kunnen we niet om de retorica (de kunst van welsprekendheid en overtuiging) heen. We willen mensen overtuigen van onze standpunten en we willen onze kennis op een overtuigende manier overdragen, maar we hebben zelf ook de hele dag door te maken met overtuigingspogingen van anderen. Je zou kunnen denken dat we met zoveel dagelijkse ervaring op overtuigings- en beïnvloedingsgebied op een gegeven moment wel uitgeleerd zijn, maar dat valt tegen. Of mee, afhankelijk van hoe je het bekijkt. Ook op het gebied van retorica blijft er genoeg te leren en kunnen (en moeten) we ons blijven ontwikkelen. Natuurlijk, sommige dingen veranderen niet: we worden overtuigd door een mix van argumenten ( logos ), het karakter van de spreker of schrijver ( ethos ) en hoezeer die spreker of schrijver ons weet te raken ( pathos ). Maar binnen deze drie overtuigingsmiddelen zijn er voortdurend ontwikkelingen te zien. Zo hangt iemands ethos af van diens deskundigheid, be

Misbelief - What makes rational people believe irrational things - ISBN 9780063280427 Paperback - 320 pagina's € 13,99 Dan Ariely legt ons uit hoe het werkt en in het voorbijgaan verzorgt hij een smakelijke cursus sociale psychologie. Hij toont ons de wereld van de wangelovigen van dichtbij: hijzelf heeft tijdens de coronaperiode langdurig en hardhandig onder vuur gelegen van virulente complottheorieaanhangers. ‘Waarom ik? En waarom zij?’ vroeg Ariely zich af. Zou het komen door zijn uiterlijk? In zijn pubertijd is in een ongeluk 70% van zijn huid verbrand, heeft hij veel plastisch chirurgi e moeten ondergaan, zodanig dat hij heeft geen baardgroei meer aan zijn linker gezichtshelft. Vroeger viel dat niet op, maar sinds een tijdje laat hij zijn baard staan. Zijn halve baard dus .    Maar het kwam ook omdat hij de Amerikaanse overheid, ten tijde van de covid-epidemie van advies voorzag over de vaccinatiebereidheid van de bevolking. A ntivaxxers stelden dat niet op prijs. D