Posts

De dood van Cicero

Afbeelding
Marcus Tullius Cicero (106-43 voor Christus) was niet zomaar een redenaar, politicus en filosoof. Hij zag zichzelf als de belichaming van de Romeinse Republiek, en dat was niet helemaal onterecht. Dus toen het republikeinse stelsel steeds meer onder druk kwam te staan van machtige individuen die we nu oligarchen zouden noemen en die de voorlopers van de keizers waren, verzette hij zich met hand en tand – en vooral met zijn pen. In de burgeroorlog van begin jaren veertig koos hij de kant van de conservatieve Pompeius Magnus tegen Julius Caesar. Daarmee had hij op het verkeerde paard gewed, want Pompeius werd vernietigend verslagen en Cicero moest Caesar om genade smeken. Na de moord op Caesar in 44 zag Cicero kansen om de oude republiek en haar waarden en normen in ere te herstellen. Hij had een redelijke machtsbasis in het meer conservatieve deel van de senaat, dat hetzelfde verlangde. Maar er waren ook anderen die in het ontstane machtsvacuüm wilden stappen. De piepjonge Octavianus (d
Een reactie posten
Meer lezen

Beleefde en botte briefjes

Afbeelding
 Eerder ging het in deze blogposts al over pogingen om mensen te beïnvloeden door middel van grote campagnes, bijvoorbeeld om meer producten of diensten te kopen, of om mensen te overtuigen gezond gedrag te vertonen (of ongezond gedrag achterwege te laten). Ook op kleinere schaal komen we in het dagelijks leven veel overtuigingspogingen tegen, maar daar zit vaak een minder uitgebreid team achter, minder denkwerk en vooral ook minder geld. Veel van die overtuigingspogingen krijgen de vorm van briefjes in allerlei soorten en maten: zelfgeschreven of getypt, wel of niet gelamineerd, soms heel zakelijk, soms met vrolijke plaatjes en humor en soms juist met een strenge of verwijtende toon. Het zal duidelijk zijn dat niet al die briefjes even effectief zijn in het bereiken van hun doelen, of in ieder geval toch niet bij de hele doelgroep. In deze blogs zullen we af en toe dergelijke briefjes en hun stijl bekijken. Dit keer letten we daarbij vooral op de beleefdheidstheorie van Brown en Lev
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen

Marteling als oefening

Afbeelding
Onlangs heb ik geschreven over de nep-casus van de arme inwoner van Sophistopolis die het verbod op marteling van vrije personen aanvocht, omdat hij graag wilde worden gemarteld – alsof de Romeinen een verhoor onder marteling de normaalste zaak van de wereld vonden. Helaas was dat inderdaad het geval. Er werden wel wat restricties gesteld, maar eerder uit praktische dan uit humane overwegingen. Zo was bewijs dat door marteling verkregen was, niet toelaatbaar als er geen aanvullend bewijs was, en was het niet toegestaan om een pijnlijk verhoor toe te passen op getuigen die vijandig stonden tegenover een beklaagde. Het onderscheid in behandeling tussen vrije personen en slaafgemaakten is voor ons uiteraard niet legitiem; bovendien werd daar in de loop der tijd aan getornd, zodat er volop kon worden gemarteld bij aanklachten wegens o.a. hoogverraad en vergiftiging.                                                                                     Pieter Burman, Leiden 1720 Alle bekende
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen

Nudgen of niet

Afbeelding
Iedereen wordt regelmatig  genudged : je krijgt een duwtje ( nudge ) in de richting van waar de ander je wil hebben. Het gaat dan niet om letterlijke duwtjes, maar om het makkelijker of leuker maken van het gedrag dat gepromoot wordt. Bekende voorbeelden zijn snoep op een lastiger te bereiken plek leggen (onderste plank) dan fruit (op grijphoogte) in kantines om gezond eetgedrag te promoten en een afbeelding van bijvoorbeeld een sticker van een vlieg in een urinoir plaatsen in de hoop dat er dan zorgvuldiger gemikt gaat worden. Niet alle nudging-technieken zijn even effectief, maar sommige nudging-technieken lijken inderdaad een duwtje in de juiste richting te geven.                                                                   Aim at the fly : Thomas Quine ;  flickr Als je online eten bestelt is het niet ongebruikelijk dat er een knop op de bestelpagina zit waarmee je kunt aangeven hoeveel fooi je wil toevoegen aan het eigenlijke bestelbedrag. Dat maakt het makkelijker om fooi t
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen

Talk to the hands! Wat betekent het handgebaar van Julian Assange?

Afbeelding
Op 21 februari 2024 werd bekend dat Julian Assange* een laatste poging doet om uit handen te blijven van de Amerikaanse justitie. Ze willen hem berechten voor het lekken van geheime documenten. Bij het Britse Hooggerechtshof vecht de oprichter van WikiLeaks deze week het besluit aan dat hij niet in beroep mag tegen zijn uitlevering aan de Verenigde Staten.   Bij dit bericht werd in verschillende nieuwsmedia een foto uit 2019 geplaatst – een nauwelijks herkenbare, bleke, baardige Assange, die naast zijn gezicht een handgebaar maakt, terloops bijna, van twee ietwat gekromde, omhooggestoken vingers. Maakt hij het V-teken? Dat is maar de vraag. Volgens Wikipedia is ‘het V-teken een handgebaar waarbij men de wijsvinger en middelvinger tegelijk opsteekt in een V-vorm, terwijl de andere vingers worden gebogen. Het teken kan op meerdere manieren worden gebruikt, in zowel positieve als negatieve zin.’ Dankzij het feit dat Winston Churchill dit gebaar maakte, met de palm naar buiten, a
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen

Een arme man wil gefolterd worden (Sophistopolis)

Afbeelding
KLIK HIER voor meer uitleg over Sophisopolis. Het is verboden vrije personen te folteren. Een arme man en een rijke waren vijanden. De arme had een zoon. Op een nacht keerde de arme terug naar huis, samen met zijn zoon. De jongeman werd vermoord. De arme beweert dat hij door de rijke is gedood en biedt aan zich te laten folteren. De rijke maakt bezwaar met een beroep op de wet. Dit is een typisch voorbeeld van een thema van een controversia , een opdracht voor een fictieve – Sophistopolitaanse – redevoering in het juridische genre. Zo’n thema, ook wel argumentum genoemd, begint altijd met een titel die leest als een krantenkop die de situatie perfect samenvat. Na de titel volgen vaak een of meerdere wetten die op de casus van toepassing zijn. Soms zijn dat wetten die in de echte wereld van kracht waren, zoals in het voorbeeld hierboven. Maar het kon ook om een verzonnen wet gaan, of een wet die uit het oude Griekenland afkomstig was. In feite maakte de authenticiteit van de Sophi
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen

Hoe overtuigend zijn 10 kilocalorieën?

Afbeelding
Natuurlijk, het is gezonder om de trap te nemen in plaats van de lift. Maar ja, als je veel verdiepingen omhoog moet, kan dat nog best even duren en kan het ook best vermoeiend zijn; de lift is dan snel gekozen. Omdat mensen dus niet altijd de gezondste keuze maken (en met een wat meer sceptische blik zou je kunnen zeggen: omdat mensen dus niet altijd de voordeligste keuze qua energieverbruik maken) en de lift nemen in plaats van de trap, wordt traplopen op veel plekken gepromoot. Zowel werkgevers als organisaties als bijvoorbeeld het diabetesfonds (dat een aantal jaar de nationale traploopweek organiseerde) proberen mensen aan te sporen om de trap te nemen. Niet al die pogingen zullen voor alle ontvangers even goed werken. Wachtend op de lift zag ik bijvoorbeeld deze tekst en afbeelding.  De bedoeling daarvan is natuurlijk dat je als lezer denkt dat de trap misschien wel sneller is, omdat er geen wachttijd is, terwijl dat bij de lift wel vaak het geval is. De afbeelding bij de tekst m
Een reactie posten
Locatie: Nijmegen, Nederland
Meer lezen